اکتشاف آب‌زیرزمینی کارستی با استفاده از توموگرافی مقاومت‌ویژه الکتریکی و سنجش از دور، شمال شرق خوزستان

نویسندگان

  • لیلا میرزایی دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه فیزیک زمین، مؤسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران
  • محمدعلی ریاحی استاد، گروه فیزیک زمین، مؤسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران
  • محمدکاظم حفیظی استاد، گروه فیزیک زمین، مؤسسه ژئوفیزیک، دانشگاه تهران، تهران، ایران
چکیده مقاله:

با توجه به رشد سریع جمعیت و تغییرات اقلیمی انتظار می‌رود در آینده نزدیک منابع آب‌زیرزمینی به‌طور فزاینده‌ای جهت تأمین آب شرب مورد استفاده قرار گیرند. روش‌های مقرون‌به‌صرفه و کارآمد برای اکتشاف آب‌های زیرزمینی به‌ویژه در مناطق آهکی می‌توانند به‌عنوان ابزاری مناسب جهت شناخت پتانسیل هیدروژئولوژی کارستی به‌کار گرفته شوند. این مقاله روش اکتشافی مبتنی بر سنجش از دور و GIS را به‌منظور شناسایی نواحی با پتانسیل بالا آب‌زیرزمینی و توموگرافی ژئوالکتریک را به‌منظور تعیین محل دقیق حفاری چاه‌های آب ارایه می‌دهد. در این مطالعه یک مدل هیدرو-تکتونیکی شامل لایه‌های مؤثر بر هیدروژئولوژی کارست، برای تشخیص مناطق با پتانسیل آب‌زیرزمینی زیاد در کارست ایذه، شمال شرق خوزستان، به‌کار گرفته شد. سنجش از دور همراه با GIS برای تلفیق لایه‌های فاصله از منطقه تخلیه، اختلاف تراز ارتفاعی، چگالی شکستگی‌ها، شیب، و چگالی تقاطع شکستگی‌ها به‌کار گرفته شد. وزن پارامترهای مدل براساس اهمیت آنها بر هیدروژئولوژی کارست بین 1 تا 5 تعیین شد. به‌منظور تعیین محل دقیق نقاط مناسب حفاری در مناطق با پتانسیل زیاد، عملیات داده‌برداری ژئوالکتریک در دو پروفیل با آرایه دوقطبی-دوقطبی انجام، و سپس توموگرافی مقاومت‌ویژه الکتریکی دوبعدی در مناطق انجام شد. براساس نتایج توموگرافی ژئوالکتریک در آهک آسماری ایذه، مقاومت‌ویژه الکتریکی زیاد (بین 200 تا 1000 اهم‌متر) بیانگر آهک خشک می‌باشد که در هنگام وجود آب در آنها مقاومت‌ویژه الکتریکی (تا حدود 50-150 اهم‌متر) کاهش می‌یابد. حفرات خشک با بی‌هنجاری مقاومت‌ویژه الکتریکی در پروفیل جاموشی با مقاومت‌ویژه الکتریکی حدود 400 اهم‌متر و در سایت غرب ایذه با مقاومت‌ویژه الکتریکی بسیارزیاد (1500 تا بیش از 2000 اهم‌متر) در زمینه آهکی قابل‌تشخیص است. لایه‌های مارنی و آهک مارنی با نفوذپذیری کم، می‌توانند با مقاومت‌ویژه الکتریکی بسیارکم (کمتر از 20 اهم‌متر) از لایه‌های آهک آب‌دار (حدود 100 تا 200 اهم‌متر) تشخیص داده شوند. حفاری یک حلقه چاه آهکی با آبدهی زیاد (61 لیتر در ثانیه) و افت کم (48/0 متر) در پاییز 1398 در کارست غرب ایذه نمایانگر کارآیی تلفیق روش‌های اکتشافی به‌کار گرفته شده می‌باشد.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

اکتشاف آب زیرزمینی در مناطق کارستی جنوب باختر ایذه با استفاده از توموگرافی ژئوالکتریک

به منظور شناخت پتانسیل آب زیرزمینی در مناطق کارستی، ژرفایابی مقاومت الکتریکی عمودی در 62 نقطه، تصویر‌برداری ژئوفیزیک با توموگرافی مقاومت الکتریکی دو بعدی در سه مقطع آرایه شلومبرژه، هشت مقطع با آرایه دوقطبی- دوقطبی، و دو سایت سه بعدی در کارست جنوب باختر ایذه انجام شد. ژرفای نفوذ جریان در مقاطع توموگرافی حاصل از آرایه شلومبرژه حدود 180 متر است که می‌تواند مناطق مختلف کارست و به‌ویژه آبخوان‌های کا...

متن کامل

بررسی رفتار هیدروژئولوژیکی چشمه کارستی سبزآب، شمال شرق استان خوزستان

چشمه کارستی سبزآب با متوسط تخلیه سالانه بیش از m3/s 11 از بزرگترین چشمه­های کارستی استان خوزستان بحساب می­آید. موقعیت ظهور این چشمه در بخش جنوبی تنگه­ بزرگ کارستی که بطور عرضی تاقدیس­ کمارون را قطع نموده، بعد از مخزن سد کارون 1 و در تکیه­گاه سمت راست آن قرار دارد. به منظور بررسی خصوصیات هیدروژئولوژیکی آبخوان کارستی تغذیه کننده چشمه، هیدروگراف­های تخلیه آن در سال­های آبی 87-86 و 88-87 مورد تجزیه...

متن کامل

The effect of cyclosporine on asymmetric antibodies and serum transforming growth factor beta1 in abortion-prone model of mice CBA/J x DBA/2

كچ ي هد فده و هقباس : ي ک ي طقس زورب للع زا اه ي ،ررکم ا لماوع تلاخد ي ژولونوم ي ک ا رد ي ن قم طققس عون ي وراد دقشاب ي س ي روپسولک ي ،ن ح لدم رد طقس شهاک بجوم ي ناو ي CBA/j×DBA/2 م ي تنآ ددرگ ي داب ي اه ي ان و راققتم TGF-β لماوع زا عت مهم يي ن گلماح تشونرس هدننک ي سررب روظنم هب رضاح هعلاطم تسا ي ات ث ي ر اس ي روپسولک ي ن م رب ي از ا ي ن تنآ عون ي داب ي س و اه ي اکوت ي ن TGF...

متن کامل

The Study of Stressful Factors in Clinical Education for Nursing Students Studying in Nursing and Midwifery College in Khorramabad

کچ هدي پ شي مز هني فده و : شزومآ لاب يني شخب ساسا ي شزومآ مهم و راتسرپ ي تسا . و هنوگ ره دوج لکشم ي شزومآ رد لاب يني ، آراک يي هدزاب و ا ني شزومآ زا شخب راچد ار لکشم م ي دنک . فده اب رضاح شهوژپ سررب ي لماوع سرتسا از ي شزومآ لاب يني رد وجشناد ناي راتسرپ ي هدکشناد راتسرپ ي و يامام ي ماـجنا داـبآ مرـخ تسا هتفرگ . شور و داوم راک : رضاح هعلاطم کي هعلاطم صوت يفي عطقم ي تسا . د...

متن کامل

شناسایی مناطق برداشت گرد و غبار در شرق خاورمیانه با استفاده از سنجش از دور

توفان گرد و غبار از پدیده‌های معمول در خیلی از بخش‌های جهان به ویژه در مناطق خشک و نیمه خشک جهان می‌باشد. توفان گرد و غبار اثرات سوء روی محصولات کشاورزی و باغداری، آلودگی منابع آب و خاک، امراض گوناگون تنفسی و در نهایت معضلات زیست محیطی، چالش‌های اجتماعی، کاهش شدید دید افقی و تصادفات جاده‌ای منتج از آن دارد. در این تحقیق به شناسایی مناطق برداشت گرد و غبار در شرق خاورمیانه با استفاده از تصاویر ما...

متن کامل

تغییرات روند شوری با استفاده از سنجش از دور و GIS (مطالعه موردی: جنوب خوزستان)

Land degradation in order to eliminate the natural vegetation, which in the definition of the international community refers to desertification, is widely regarded as one of the main considered problems also the salination of the soil is an important factor in desertification. One of the dynamic properties of soil is the soil salinity this characteristic is one of the main problems in arid and ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


عنوان ژورنال

دوره 46  شماره 2

صفحات  247- 264

تاریخ انتشار 2020-07-22

با دنبال کردن یک ژورنال هنگامی که شماره جدید این ژورنال منتشر می شود به شما از طریق ایمیل اطلاع داده می شود.

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023